2024 yılında İran'da ortalama her iki günde bir kadın ya da kız çocuğu sadece kadın olduğu için öldürüldü. Bu bilgi, StopFemicideIran (SFI) tarafından bugün yayımlanan yıllık raporda yer alıyor. Bu girişim, Azınlık Hakları İttifakı (ARAM) tarafından başlatılmıştır. Rapor, 2023'e göre %16'lık bir artışı temsil eden 172 kadın cinayeti vakasını belgelerken, devlet tarafından gerçekleştirilen 31 infaz da dahil olmak üzere toplamda 211 kadın cinayetini kaydetti.
En genç kurban iki aylık bir bebek, en yaşlısı ise 86 yaşında bir kadındı. Kurbanların yarısından fazlası anonim kaldı; bu durum devletin kontrolü ve misilleme korkusunun bir sonucudur. Dikkat çekici şekilde, kurbanların üçte birinden fazlası 15 ila 35 yaş arasındaydı.
Vahşi yöntemler ve aile içi şiddet
Rapor, aşırı şiddetin rahatsız edici bir örüntüsünü ortaya koyuyor. Kadınlar bıçaklandı, boğularak ya da silahla vurularak öldürüldü. Bazı durumlarda birden fazla yöntem birlikte kullanıldı. Failler genellikle koca veya erkek aile üyeleriydi, bu da İran'da ev içi ve aile içi şiddetin yapısal doğasını gözler önüne seriyor.
Kadın cinayetlerinin çoğu Tahran, Kürdistan ve Fars gibi eyaletlerde meydana geldi. En az 14 vakada çocuklar doğrudan kurban olurken, birçok durumda annelerinin öldürülmesine tanıklık ettiler.
Devlet ve hukuk ortak suçlu
Rapor, İran devletinin rolüne özel bir önem veriyor. 2024 yılında 31 kadın idam edildi; bu kadınların çoğu, kendilerine şiddet uygulayan kocalarını öldürmekle suçlanıyordu. Bir diğer sorun ise İran Ceza Kanunu'nun 630. maddesi gibi yasalar: Bu madde, bir kocanın eşini "zina yaparken suçüstü" yakalarsa öldürmesine izin veriyor – SFI'ye göre bu yasa cezasızlığı kurumsallaştırıyor.
Eylem çağrısı
StopFemicideIran, 14 yaşındaki Romina Ashrafi’nin şok edici cinayetinin ardından 2020 yılında kuruldu ve üç yönlü bir strateji izliyor: belgelenme, eğitim ve güçlendirme. Rapor şu alanlarda acil eylem ihtiyacını vurguluyor:
- Hukuki reformlar ve ayrımcı yasaların kaldırılması
- Kadınlar ve kız çocukları için daha iyi koruma
- Tabandan gelen örgütlerin desteklenmesi
- İran’a kadın haklarını ciddiye alması için uluslararası baskı yapılması
“Şiddet döngüsünü kırmak için birlikte çalışmaya devam etmeliyiz,” diyor kurucu Marjan Keypour resmi basın açıklamasında. “Bu rapor, İran’da kadın cinayetleriyle mücadele etmenin aciliyetini vurguluyor ve kadın hakları savunucuları ile kadınlara ve kız çocuklarına yönelik şiddetle mücadele eden aktivistler için alarm verici veriler sunuyor.”
Raporun tamamını indir: StopFemicideIran 2024 Yıllık Raporu (PDF)